Armenians all over the world commemorate April 24, the Armenian Martyr’s Day in order to express their deepest afflictions and affections, their profound disappointments and frustrations, their loftiest ideals and dreams and their uttermost dedications and consecrations.
First, we commemorate April 24 in order to remember our martyrs and pay tribute totheir sacrificial lives. We remember the tragedy that befell our people beginning April 24, 1915, the events that drove them out of our homeland and resulted in the senseless slaughter of one and a half million. They were uprooted from their ancestral homeland and driven to the deserts of Syria on journeys of no return. In addition, all their belongings and properties were confiscated. The material and cultural losses sustained by the Armenians during the Armenian Genocide are incalculable and immeasurable. On April 24, the Armenian nation pauses to reflect upon this painful past.
Second, we commemorate April 24 in order to express our gratitude to God for thesurvival of our nation. Although we are baffled as to why such a colossal catastrophe happened to the Armenian people, and although there is no theoretical explanation to answer why evil seeks the suffering of the innocent, we have learned to face these questions with God and transform the thorns of tragedy into crowns of victory.
As a nation we have learned that although our Christian faith does not offer us immunity and exemption from evil and suffering, it offers us purpose, power and perspective to utilize our creative forces in all circumstances of life. We thank God for enabling us to have the fortitude to survive one of the worst genocides in the world and enabled us to exist as a vibrant nation both in the Republic of Armenia and in the Diaspora.
Third, we commemorate April 24 in order to thank those nations, and missionary, humanitarian and philanthropic organizations that extended a helping hand to the survivors of the Armenian Genocide. How could we forget the friendly Arab nations that allowed Armenian refugees to settle in their countries? How can we forget the generous and magnanimous Americans, who, through their Near East Relief, raised millions of dollars to help the “starving Armenians?” How can we forget those European missionary and humanitarian organizations, from Denmark, France, Holland, Germany and Switzerland that organized fund raising drives to help the Armenians? We thank all of these benefactors.
Fourth, we commemorate April 24 in order to remind the world that the Armenian Genocide, as well as any other genocide, perpetrated by any nation, is a crime against all humanity. The genocide committed by the Ottoman Turks was not only a crime against Armenians, but also against all humanity and should be condemned. We condemn perpetrators of all genocides, past and present, and resolve to support all victims of man’s inhumanity to man.
Fifth, we commemorate April 24 in order to support the Armenian Cause. One hundred six years have elapsed since the beginning of the 1915 Armenian Genocide, and the cry of the Armenian people for justice has not been heard. We believe that the unalienable rights of the Armenian people still remain on the agenda of unfinished business. Our rights must be kept alive and we are committed to pursue them patiently and persistently with the rest of the Armenian people.
Sixth, we commemorate April 24 in order to resolve to be true to our Armenian Christian identity. Armenian history tells us that throughout centuries, our Christian and national values have given us inner strength, fortitude and stamina. Because of the inner spiritual strength of our forefathers, we have endured and survived many national catastrophes, including the Armenian Genocide of 1915. In line with this truth, we are committed to the task of educating our new generations with Christian and Armenian principles and values. We are determined to inculcate in them the love of Christ and His Church, the love of our culture and the love of our homeland Armenia. We believe that these values are conducive to building strong Armenian communities and a strong Armenian nation.
Thus, we commemorate April 24 praying that it will be an occasion of rededication. We must consecrate ourselves to the sublime principles for which our martyred forefathers made their supreme sacrifice.
Ինչո՞ւ Կ’ոգեկոչենք Ապրիլ 24-ը
Վեր. Դոկտ. Վահան Յ. Թութիկեան
Ապրիլ 24-ը Հայոց Ցեղասպանութեան սկիզբը խորհրդանշող թուականն է: Հայ ժողովուրդը ամէն տարի այս թուականը կ’ոգեկոչէ հետեւեալ պատճառներով.-
Առաջին, կ’ոգեկոչենք Ապրիլ 24-ը, որպէս զի երկիւղածութեամբ եւ երախտագիտութեամբ խոնարհինք մեր նահատակներուն յիշատակին առջեւ: Այս առիթով, խոր յուզումով կը յիշենք մեր պատմութեան ամենէն եղեռական այս ողբերգութիւնը, Հայոց Ցեղասպանութիւնը՝ մտայղացուած եւ գործադրուած Օսմանեան Թուրքիոյ կողմէ: Յուզումով ու վրդովումով կը յիշենք մեր ժողովուրդի բռնագաղթը իր երեքհազարամեայ հայրենիքէն, մեր մէկ ու կէս միլիոն զոհերն ու նահատակները, այն նիւթական եւ մշակութային ահաւոր կորուստը, որուն տարողութիւնը ազգովին կը զգանք 106 տարի ետքն իսկ, կորուստ մը որ անհաշուելի եւ անչափելի է:
Երկրորդ, կ’ոգեկոչենք Ապրիլ 24-ը, որպէս զի մեր սրտագին երախտագիտութիւնը կը յայտնենք առ Աստուած՝ Ցեղասպանութենէն վերապրողներուն համար:Թէեւ մարդկօրէն հնարաւոր չէ բացատրել թէ ինչու՞ համար պատահեցաւ այս աղէտը, թէ ինչու՞ համար մեր անմեղ ժողովուրդին բաժին եղաւ այդչափ աներեւակայելի չարիք: Սակայն իրազեկ ենք այն իրողութեան որ ասիկա աստուածային պատիժ մը չէր, այլ անմարդկային ոճիր մը ի գործ դրուած անգութ եւ վայրագ մարդոց կողմէ: Ի հեճուկս այս ամէնուն, հայ ժողովուրդը, ինչպէս անցեալ դարերուն, Մեծ Եղեռնի տարիներուն ալ, կառչած մնաց իր հաւատքին, եւ աստուածատուր զօրութեամբ ոտքի կանգնեցաւ ու շարունակեց ապրիլ եւ ստեղծագործել: Հայ ժողովուրդինն է եղեր նաեւ Եզեկիէլ մարգարէի չորցած ոսկորներու յարութեան տեսիլքը: Ինչպէս Գողգոթայէն անդին տեղի ունեցաւ Քրիստոսի հրաշափառ Յարութիւնը, մենք ալ ազգովին վկայեցինք թէ Տէր-զօրներէն եւ Միջագետքի անապատներէն անդին ալ տեղի ունեցաւ մեր ժողովուրդին յաղթական յարութիւնը:
Երրորդ, կ’ոգեկոչենք Ապրիլ 24-ը, որպէս զի մեր երախտագիտութիւնը յայտնենք բոլոր անոնց որոնք օգնութեան ձեռք կարկառեցին Հայոց Ցեղասպանութենէն վերապրողներուն: Ինչպէ՞ս կրնանք մոռնալ արաբ հիւրասէր եւ հայասէր ժողովուրդները, որոնք լայնօրէն բացին իրենց դռները գաղթական հայ ժողովուրդին առջեւ եւ ջերմ ու գուրգուրոտ վերաբերում ցոյց տուին անոնց: Ինչպէ՞ս կրնանք մոռնալ ամերիկացի բարերար ժողովուրդը, որ իր «Մերձաւոր Արեւելքի Նպաստամատոյց»ով միլիոնաւոր տոլարներով օգնեց հայ ժողովուրդին: Ինչպէ՞ս կրնանք մոռնալ Եւրոպական բարեսիրական, մարդասիրական եւ միսիոնարական կազմակերպութիւնները, որոնք մեր վիրաւոր ու արիւնաքամ «Մնացորդաց»ին համար եղան ճշմարիտ «Բարի Սամարացի»ներ: Ցեղասպանութեան տարեդարձի այս պատեհ հանգրուանին մեզի համար քաղցր պարտք ու պարտականութիւն կը համարենք մեր երախտագիտութիւնը յայտնել մեր անցեալի բոլոր բարերարներուն:
Չորրորդ, կ’ոգեկոչենք Ապրիլ 24-ը, որպէս զի յիշեցնենք համայն աշխարհի, որ որեւէ ցեղասպա- նութիւն՝քրէական ոճիր մըն է մարդկութեան դէմ գործուած: Օսման Երիտասարդ Թուրքերու կողմէ ի գործ դրուած ցեղասպանութիւնը ոչ միայն հայ ազգին դէմ, այլ ամբողջ մադկութեան դէմ աններելի ոճիր մըն էր: Ցեղասպանութեան այս տարեդարձը դիպուք յիշեցում մըն է մեզի, դատապարտելու բոլոր այն ազգերը, որոնք ցեղասպանութեան ոճիրը կը գործեն այլ ազգերու դէմ: Եւ մենք կ’ուզենք կարեկից ըլլալ բոլոր անո՛նց, որոնք անմեղ զոհեր են նմանօրինակ անմարդկային արարքներու:
Հինգերորդ, կ’ոգեկոչենք Ապրիլ 24-ը, որպէս զի ուխտենք որոշել թէ, տէր ու պաշտպան պիտի մնանք Հայ Դատին: Կը հաւատանք որ Հայ Դատին պահանջատիրութեան հիմնաքարը անժամանցելի արդարութիւնն է: Այդ պատճառով շարունակելու ենք մեր պայքարը յանուն Հայ ժողովուրդի իրաւունքներուն: Անտարակոյս, մեր Դատի յաջողութիւնը երկար ժամանակի կը կարօտի, սակայն պէտք չէ յուսալքուինք: Յաճախ ազգերու իրաւունքները մէկ սերունդի ջանքերով ձեռք չեն ձգուիր: Ամէն սերունդ ունի իր դերն ու պարտքը: Մեր դատի պաշտպանութեան ծանր հրետանին հայութեան միացեալ կամքն ու հետեւողական աշխատանքն է:
Վեցերորդ, կ’ոգեկոչենք Ապրիլ 24-ը, որպէս զի ուխտենք հաւատարիմ մնալ մեր հայ քրիստոնեայ ինքնութեան: Խորապէս կը հաւատանք որ զօրաւոր ազգ մը ըլլալու համար անհրաժեշտ է մեր քրիստոնէական եւ հայեցի արժէքները պահել եւ զօրացնել: Դարերու ընթացքին, մեր քրիստոնէական հաւատքին ու մեր մշակութային արժէքներուն շնորհիւ է, որ կրցած ենք դիմակալել ահաւոր աղէտներ, կոտորածներ եւ ցեղասպանութիւններ եւ կրցած ենք անոնցմէ դուրս գալ եւ գոյատեւել: Կը հաւատանք նաեւ որ Ցեղասպանութեան տարեդարձի առթիւ մեր տարած աշխատանքներէն անբաժան, ունինք ուրիշ կարեւոր պարտականութիւններ՝ նոր սերունդները քրիստոնէական եւ հայեցի դաստիարակութեամբ թրծելու: Այդ առաջադրութեամբ անհրաժեշտ կը համարենք զանոնք մեծցնել քրիստոնէական սկզբունքներով, հայրենիքի եւ հայ մշակոյթի սիրով:
Ապահովաբար, այս ազնիւ առաքելութիւններու կոչումով ապրող նոր սերունդներ՝ համադրուած ու համակարգուած աշխատանքով՝ պիտի յաջողին Հայ Դատի խիզախ երթը իր յաջող աւարտին հասցնելու:
Արդ, Հայոց Ցեղասպանութեան տարեդարձը դառնալու է մեզի ոչ միայն ոգեկոչումի, այլ նաեւ, եւ մանաւանդ, վերանորոգումի հանգրուան մը՝ ապրելու այն արժէքներով եւ սկզբունքներով որոնց համար մեր նախահայրերը նահատակուեցան: